تحلیل عوامل مؤثر در بازتولید منظر شهری پس از بهسازی و نوسازی بافت (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 تهران)

منظر شهری مقوله‌ای است که ناظر و کنشگر فعال در فضا آن را درک و از آن برداشت می‌کند. از دیدگاه برنامه‌ریزی، برداشت ساکنان و عواملی که بر این درک مؤثرند، اهمیت دارد. این برداشت به‌دلیل مداخلة بافت، به‌ویژه در بافت‌هایی که عناصر تاریخی و سابقة ذهنی و هویت دارند حساسیت بیشتری دارد. براین‌اساس، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر شهری و برداشت ذهنی پس از مداخله ضروری است. مقالة حاضر به‌دنبال شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر شهری پس از بازسازی و نوسازی است. پژوهش پیش‌رو با رویکرد ترکیبی انجام شده است؛ بدین‌صورت که ابتدا گویه‌ها به روش کیفی و تکنیک دلفی مشخص شد و سپس در نمونة 500 عضوی در منطقة 12، دیدگاه مردم به‌کمک پرسشنامه و پرسش‌‌های بسته با طیف لیکرت واکاوی شد. سنجش داده‌های پیمایش نیز با تحلیل عاملی صورت گرفت. نتیجه اینکه می‌توان گویه‌ها را در ده عامل نهایی قرار داد که این عوامل بیش از 8/65 درصد واریانس کل را تبیین می‌کنند. همچنین براساس یافته‌ها، آنچه در دید ناظر قرار می‌گیرد، جذابیت بصری، سهولت دسترسی، خوانایی، تنوع و هماهنگی، کاهش اغتشاش بصری، تعلق‌خاطر، سازگاری و تنوع عوامل تأثیرگذار بر بازتولید منظر است. از این‌رو پیشنهاد می‌شود در نوسازی و بهسازی بافت، این عوامل با مشارکت مردم مدنظر قرار بگیرد.